Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων Σώματος και Μεταμοσχεύσεων

O Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.), από το 2007 έχει θεσπίσει την 1η Νοεμβρίου κάθε έτους ως Πανελλήνια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων, ενώ η Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων Σώματος και Μεταμοσχεύσεων καθιερώθηκε το 2005 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και γιορτάζεται κάθε στις 28 Οκτωβρίου.

Σκοπός της είναι να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη για την αξία της δωρεάς οργάνων σώματος, που μέσω της μεταμόσχευσης χαρίζουν το πολύτιμο δώρο της ζωής σε πάσχοντες συνανθρώπους μας.

Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν ευεργετηθεί από μια επιτυχημένη μεταμόσχευση και εκατομμύρια ακόμη περιμένουν τη σωτηρία. Το μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των διαθέσιμων οργάνων προς μεταμόσχευση και του αριθμού των ασθενών στις λίστες αναμονής. Μόνο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 3.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, περιμένοντας το μόσχευμα που θα τους χαρίσει τη ζωή.

Στη χώρα μας, η κατάσταση είναι απελπιστική. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων(2001),που είναι ο αρμόδιος φορέας στην Ελλάδα, η αναλογία του αριθμού μεταμοσχεύσεων από πτωματικούς δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού στην Ελλάδα ήταν 2,9 , τη στιγμή που στην Ισπανία ήταν 32,5 , στην Πορτογαλία 20,2 , στην Αυστρία 23,7 και το Βέλγιο 21,6.

Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απροθυμία των συγγενών να συναινέσουν στη δωρεά οργάνων προσφιλών τους προσώπων που χάθηκαν. Οι αιτίες της απροθυμίας αυτής είναι, σίγουρα, πολλές, αλλά οι σημαντικότερες πρέπει να αναζητηθούν:

  • Στην ελλιπή και πολλές φορές εσφαλμένη ενημέρωση ή παραπληροφόρηση του πληθυσμού, που συχνά πέφτει θύμα διογκωμένης φημολογίας.
  • Στην έλλειψη εμπιστοσύνης σε φορείς και γιατρούς και στο φόβο για εμπόριο οργάνων.
  • Στις διάφορες προλήψεις και προκαταλήψεις που συνοδεύουν το τέλος της ζωής.

Τι είναι μεταμόσχευση;

Η μεταμόσχευση αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της ιατρικής του 20ου αιώνα και έχει καθιερωθεί πλέον σήμερα ως μία θεραπευτική πρακτική. Επιτρέπει την αποκατάσταση των λειτουργιών του σώματος που μέχρι εκείνη τη στιγμή είχαν χαθεί και σε μερικές περιπτώσεις είχαν μερικώς υποκατασταθεί με μία μηχανικού τύπου μέθοδο (π.χ. αιμοκάθαρση).

Συγκεκριμένα η μεταμόσχευση είναι η εγχείρηση κατά την οποία υγιή όργανα, ιστοί ή κύτταρα μεταφέρονται από έναν εκλιπόντα ή ζωντανό δότη σε έναν χρονίως πάσχοντα ασθενή, με σκοπό την αποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου οργάνου του που βρίσκεται σε ανεπάρκεια.

Η δωρεά οργάνων είναι μια διαδικασία όπου ένα όργανο μεταφέρεται από το σώμα εκείνου που δίνει το όργανο (δότη) σε εκείνον που χρειάζεται το όργανο (αποδέκτη). Ο δότης μπορεί να είναι ζωντανός ή νεκρός.

Ποια η διαφορά μεταξύ “δωρητή” και “δότη οργάνων”

  • Δωρητής οργάνων είναι ο ενήλικος πολίτης που δηλώνει εν ζωή ότι μετά τον θάνατό του θα ήθελε να βοηθήσει ασθενείς συνανθρώπους του, προσφέροντας τα όργανά του προς μεταμόσχευση. Ο δωρητής οργάνων κατέχει την “Κάρτα Δωρητή Οργάνων”. 
  • Δότης οργάνων είναι ο εκλιπών από τον οποίο αφαιρείται τουλάχιστον ένα όργανό του προς μεταμόσχευση, ή, ο εν ζωή πολίτης που δίνει ένα όργανό του ή ιστό του προς μεταμόσχευση σε συγγενή του, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.

 Τα όργανα που μπορούν να δωρηθούν είναι νεφρά, πνεύμονες , καρδιά , μάτι, ήπαρ, πάγκρεας, κερατοειδής χιτώνας , λεπτό έντερο, δερματικοί ιστοί, ιστοί οστών, βαλβίδες καρδιάς και φλέβες.

Ποια είναι τα όργανα που μπορούν να δωρηθούν;

  • Νεφροί: Οι νεφροί είναι τα πιο συχνά δοσμένα όργανα και είναι επίσης αυτοί που έχουν την μεγαλύτερη ζήτηση. Ένας μεταμοσχευμένος νεφρός έχει διάρκεια ζωής εννέα έτη. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι μπορούν να επιβιώσουν ακόμη και με ένα νεφρό, μια τέτοια δωρεά οργάνων δεν θα αποτελέσει σοβαρή απειλή για τη ζωή του δότη.
  • Καρδιά: Παρόλο που οι μεταμοσχεύσεις καρδιάς γίνονται καθημερινά, μια καρδιά μπορεί να επιβιώσει μόνο για τέσσερις ώρες έξω από το σώμα του δότη.
  • Ήπαρ: Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι ένα πλήρως λειτουργικό ήπαρ μπορεί να χωριστεί σε δύο μέρη και ένα μέρος μπορεί να δωριθεί σε κάποιον που έχει ανάγκη. Το άλλο μέρος στο μέρος του δότη θα επανέλθει τελικά στο φυσιολογικό του μέγεθος.
  • Έντερο: Ένας άνθρωπος μπορεί να δωρίσει ένα μέρος του εντέρου του.
  • Πνεύμονες: Οι ζώντες δότες μπορούν να δώσουν ένα μόνο πνεύμονα, ενώ οι αποβιώσαντες δότες μπορούν να δώσουν και τους δύο πνεύμονες. Η βλάβη στους πνεύμονες μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα στην αναπνοή και μπορεί επίσης να προκαλέσει θάνατο.
  • Πάγκρεας: Ένας ζωντανός μπορεί να δωρίσει ένα μέρος του παγκρέατος.
  • Οστά και φλέβες: Ναι, ακόμη και οστά και φλέβες μπορούν να δωρηθούν! Τα καρκινικά οστά στους αποδέκτες μπορούν να αντικατασταθούν με δωρεά από υγιή οστά. Οι φλέβες που χορηγούνται μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε χειρουργική επέμβαση καρδιακής παράκαμψης.

Ποιοι εξαιρούνται από το να είναι δωρητές;

Τα άτομα που περιορίζονται αυστηρά από τη δωρεά ενός οργάνου είναι εκείνα με καρκίνο, HIV ή με βακτήρια στο αίμα που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες. Εκτός από αυτούς τους ανθρώπους, οποιοσδήποτε υγιής μπορεί να προχωρήσει και να δωρίσει.

Έτσι, αυτή η ημέρα δωρεάς οργάνων του Παγκοσμίου Οργανισμού, αναλαμβάνει δέσμευση να βοηθήσει εκείνους που έχουν ανάγκη από όργανα επιβίωσης. Βοηθήστε τους να ζήσουν περισσότερο

Πηγές: 

www.ndtv.com/health/world-organ-donation-day-2018-things-no-one-told-you-about-organ-donation-1 (Προσπελάστηκε στις 25/10/2018)

http://iatrica.gr/el/articles/3863-pagkosmia-emera-doreas-organon-somatos-kai-metamoskheuseon (Προσπελάστηκε στις 25/10/2018)

.